“Vì Nghĩa, Vì Tình” của Hồ Biểu Chánh là một câu chuyện cảm động về sức mạnh của tình thân và lòng vị tha, khắc họa rõ nét bức tranh nhân sinh với đầy đủ hỷ, nộ, ái, ố. Câu chuyện xoay quanh bi kịch gia đình ly tán do ghen tuông, đẩy người mẹ vào cảnh lúc tỉnh lúc mê vì mất con, người chồng chìm trong u uất vì vợ không tha thứ, và đứa con thơ dại phải sống cảnh cơ hàn, lang bạt. Tuy nhiên, xuyên suốt những đau khổ và mất mát, “Vì Nghĩa, Vì Tình” vẫn le lói ánh sáng của hy vọng. Chính chữ “nghĩa” đã dẫn lối cho sự đoàn tụ, hàn gắn những vết thương lòng và mang lại hạnh phúc cho gia đình. Cuối cùng, mẹ được gặp lại con, vợ chồng đoàn viên, gia đình sum họp, tiếng cười lại rộn ràng trong ngôi nhà ấm cúng.
Hồ Biểu Chánh, một trong những cây bút tiên phong của nền tiểu thuyết hiện đại Việt Nam, đã khéo léo khắc họa cuộc sống và con người Nam Bộ những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX qua ngòi bút tài hoa và ngôn ngữ đậm chất địa phương. Tác phẩm của ông không chỉ đơn thuần là những câu chuyện kể mà còn là bức tranh chân thực về xã hội đương thời, thấm đượm tình người và giá trị nhân văn sâu sắc. Sự nghiệp văn chương đồ sộ của ông đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử văn học nước nhà, được nhiều thế hệ độc giả đón nhận và trân trọng.
Cuốn tiểu thuyết “Vì Nghĩa, Vì Tình” còn lôi cuốn người đọc bằng những tình tiết giàu kịch tính và xúc động. Đoạn trích về cảnh sum họp của gia đình Chánh Tâm sau bao năm xa cách đã khắc họa rõ nét niềm vui, sự xúc động khó tả của mỗi thành viên. Từ ánh mắt trìu mến Chánh Tâm dành cho vợ con, đến những cử chỉ yêu thương, quan tâm nhỏ nhặt, tất cả đều toát lên tình cảm gia đình thiêng liêng. Hình ảnh hai đứa trẻ Chánh Hội và Quì ríu rít trò chuyện trên xe, kể lại những kỷ niệm xưa cũ, càng làm tăng thêm không khí ấm áp, hạnh phúc cho cuộc đoàn tụ. Lời tâm sự của Chánh Tâm với vợ về việc chăm sóc sức khỏe cho nàng càng cho thấy tình yêu thương sâu đậm, sự quan tâm chân thành mà chàng dành cho người vợ đã cùng mình trải qua bao sóng gió cuộc đời. Tất cả những chi tiết nhỏ nhặt ấy đã góp phần tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho tác phẩm, khiến người đọc không khỏi xúc động và đồng cảm.
