“Việt Nam Nhân Vật Chí Vựng Biên”, một tác phẩm khảo cứu công phu của tác giả Hồ Đắc Hàm ra mắt công chúng năm 1927, là hành trình khám phá tiểu sử của những nhân vật lịch sử Việt Nam tiêu biểu, từ thời kỳ Hồng Bàng đến thời Pháp thuộc. Với văn phong nghiêm cẩn, dựa trên nguồn sử liệu phong phú và đa dạng, cuốn sách không chỉ đơn thuần liệt kê tiểu sử mà còn khắc họa chân dung những con người đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp dựng nước và giữ nước, góp phần làm sáng tỏ những trang sử hào hùng của dân tộc.
Tác giả Hồ Đắc Hàm, trong lời tựa, chia sẻ tâm nguyện biên soạn cuốn sách xuất phát từ mong muốn giới thiệu rộng rãi những nhân vật kiệt xuất, có đóng góp to lớn nhưng chưa được biết đến đúng mức. Ông hy vọng tác phẩm sẽ là lời tri ân sâu sắc, khơi dậy lòng tự hào dân tộc và khích lệ tinh thần yêu nước trong mỗi người dân Việt Nam. Cuốn sách được cấu trúc theo từng giai đoạn lịch sử, giúp người đọc dễ dàng theo dõi dòng chảy lịch sử và sự xuất hiện của những nhân vật kiệt xuất trong từng thời kỳ.
Hành trình lịch sử bắt đầu từ thời kỳ huyền thoại với những vị vua Hùng oai hùng. Tác giả đặc biệt nhấn mạnh vào công lao của vua Hùng Vương thứ 18 – An Dương Vương, vị vua tài ba đã lãnh đạo nhân dân đánh bại quân xâm lược nhà Tần và nhà Hán, giữ vững nền độc lập cho nước Văn Lang. Bên cạnh đó, hình ảnh Lạc Long Quân, vị thủy tổ của dân tộc, cũng được khắc họa rõ nét với công lao dẫn dắt dân tộc di cư và khai phá đất nước.
Bước vào thời kỳ Bắc thuộc đầy biến động, cuốn sách tái hiện lại những cuộc đấu tranh anh dũng của dân tộc chống lại ách đô hộ phương Bắc. Từ Trương Hống, người đầu tiên dám đứng lên khởi nghĩa chống lại nhà Hán, đến Trương Lôi, Mai Thúc Loan và nhiều vị tướng tài ba khác, tất cả đều được tác giả khắc họa với lòng kính trọng và sự ngưỡng mộ.
Thời kỳ Đinh – Lê đánh dấu bước ngoặt lịch sử với sự thống nhất đất nước. Đinh Bộ Lĩnh, người chấm dứt thời kỳ loạn lạc, lập nên nhà nước Đại Cồ Việt, được tác giả đánh giá là một trong những nhân vật có công lao vĩ đại nhất. Kế tiếp là Lê Hoàn, vị hoàng đế tài giỏi đã đánh tan quân Nam Hán xâm lược, mở rộng bờ cõi quốc gia.
Tiếp nối dòng chảy lịch sử, cuốn sách dẫn dắt người đọc đến với thời kỳ Lý – Trần vàng son. Lý Thái Tổ, người sáng lập nhà nước Đại Việt, đặt nền móng cho sự phát triển phồn thịnh suốt 500 năm tiếp theo, được tác giả đặc biệt tôn vinh. Không thể không nhắc đến Trần Thủ Độ, vị tướng tài ba thời Trần, người đã đưa Trần Cảnh lên ngôi và góp phần quan trọng trong chiến thắng chống quân Nguyên Mông xâm lược.
Cuối cùng, hành trình lịch sử dừng chân ở thời Nguyễn với hai danh nhân văn hóa kiệt xuất: Nguyễn Trãi và Nguyễn Du. Nguyễn Trãi, nhà nho yêu nước, vị quan thanh liêm chính trực, đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp bảo vệ đất nước. Nguyễn Du, đại thi hào dân tộc, với kiệt tác “Truyện Kiều”, đã để lại cho hậu thế một di sản văn học vô giá.
“Việt Nam Nhân Vật Chí Vựng Biên” của Hồ Đắc Hàm, cùng sự đóng góp của Thái Văn Kiểm, không chỉ là một cuốn sách lịch sử đơn thuần mà còn là một bức tranh toàn cảnh về những con người đã làm nên lịch sử Việt Nam. Tác phẩm là nguồn tư liệu quý giá cho việc nghiên cứu và giáo dục lịch sử, đồng thời góp phần nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc trong mỗi người Việt Nam. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
