“Vợ Nhặt” của Kim Lân, một tác phẩm kinh điển của văn học Việt Nam, là câu chuyện ám ảnh về tình người và hy vọng giữa bối cảnh thảm khốc của nạn đói năm 1945. Được thai nghén từ tiểu thuyết “Xóm ngụ cư” (1946) và chính thức xuất bản trong tập truyện ngắn “Con chó xấu xí” (1962), tác phẩm đã khắc họa một bức tranh xã hội đầy ám ảnh nhưng cũng thấm đẫm tình người.
Câu chuyện xoay quanh Tràng, một người đàn ông nghèo khổ, xấu xí, làm nghề kéo xe bò thuê trong xóm ngụ cư. Giữa cái đói khát, chết chóc tràn lan, cuộc đời Tràng bất ngờ rẽ sang một hướng khác khi anh “nhặt” được vợ. Thị, người đàn bà đói khát, lay lắt giữa dòng người tha phương cầu thực, đã đồng ý theo Tràng về làm vợ chỉ sau vài bát bánh đúc và những lời nói bông đùa tưởng như vu vơ.
Kim Lân đã tài tình tái hiện khung cảnh nạn đói khủng khiếp năm 1945, nơi sự sống và cái chết mong manh như sợi chỉ. Cái đói đeo bám, ám ảnh từng con người, biến họ thành những bóng ma vật vờ, lê bước trên con đường đầy rẫy xác người. Xóm ngụ cư, nơi tập trung những người dân tản cư từ khắp nơi đổ về, là bức tranh thu nhỏ của xã hội đương thời, tối tăm, ngột ngạt và đầy tuyệt vọng. Giữa khung cảnh ấy, tình yêu của Tràng và Thị, dù được bắt đầu một cách chóng vánh, lại le lói những tia hy vọng mong manh.
Sự xuất hiện của Thị đã thổi một luồng sinh khí mới vào cuộc sống tăm tối của Tràng và cả xóm ngụ cư. Từ một gã đàn ông thô kệch, vô tâm, Tràng bỗng chở nên có trách nhiệm hơn với gia đình nhỏ của mình. Hành động “nhặt vợ” tưởng chừng như liều lĩnh, lại là minh chứng cho khát vọng sống, khát vọng yêu thương mãnh liệt của con người ngay cả trong hoàn cảnh ngặt nghèo nhất. “Vợ Nhặt” không chỉ là câu chuyện tình yêu giữa hai con người khốn khổ, mà còn là bản trường ca về sức sống mãnh liệt, về tình người ấm áp, về niềm tin vào tương lai giữa những ngày tháng tối tăm nhất của lịch sử.
Tác phẩm “Vợ Nhặt” không chỉ là một tác phẩm văn học xuất sắc mà còn là một tư liệu quý giá về lịch sử và xã hội Việt Nam thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám. Dù đã trải qua nhiều thập kỷ, “Vợ Nhặt” vẫn giữ nguyên giá trị nhân văn sâu sắc, gợi lên nhiều suy ngẫm về thân phận con người và sức mạnh của tình yêu thương, xứng đáng là một trong những tác phẩm kinh điển của văn học Việt Nam mà bạn không nên bỏ lỡ.
