“Vùng Biên Ải” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Ma Văn Kháng, “nhà văn của núi rừng”, người đã dành hơn 30 năm ghi dấu ấn đậm nét trong dòng chảy văn học Việt Nam. Cuốn tiểu thuyết này đưa người đọc đến với cuộc đấu tranh gian khổ nhưng hào hùng của quân và dân ta chống lại bọn phỉ ở vùng biên giới Việt – Trung giai đoạn 1951-1953. Sát cánh cùng đồng bào các dân tộc, lực lượng vũ trang nhân dân địa phương đã kiên cường chiến đấu, đập tan ổ phỉ do tên Châu Quán Lồ cầm đầu, được thực dân Pháp nuôi dưỡng. Tác phẩm không chỉ khắc họa sinh động bức tranh chiến đấu đầy cam go, mà còn thấm đẫm tinh thần nhân văn khi kêu gọi những kẻ lầm đường theo phỉ trở về với cuộc sống lương thiện, đồng thời trừng trị thích đáng những tên ngoan cố, gian ác.
Ma Văn Kháng, tên thật là Đinh Trọng Đoàn, sinh năm 1936 tại Hà Nội, tham gia quân đội từ tuổi thiếu niên và tốt nghiệp Đại học Sư phạm năm 1963. Ông bắt đầu sự nghiệp sáng tác từ năm 1961, từng lên dạy học ở Lao Cai, mảnh đất đã nuôi dưỡng tâm hồn và hun đúc nên những trang viết đầy sức sống về vùng cao. Tác phẩm của ông đã được ghi nhận bằng nhiều giải thưởng danh giá, trong đó có Giải thưởng Văn học Đông Nam Á 1998 và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật 2001. Ngoài “Vùng Biên Ải” và “Đồng bạc trắng hoa xoè”, “Gặp gỡ ở La pán tẩn” là những tác phẩm góp phần khẳng định vị thế của ông như một nhà văn gắn bó sâu sắc với đời sống đồng bào miền núi. Bên cạnh đề tài núi rừng, Ma Văn Kháng cũng rất thành công khi khai thác đề tài gia đình với những tác phẩm nổi tiếng như “Mùa lá rụng trong vườn”, “Đám cưới không có giấy giá thú”.
Phong cách văn chương của Ma Văn Kháng mang một dấu ấn riêng biệt, ngay từ những sáng tác đầu tay ông đã thể hiện rõ ý thức về vị trí của mình trong “vương quốc văn chương nghệ thuật”. Văn chương Ma Văn Kháng tập trung vào hai đề tài chính: cuộc sống của đồng bào vùng cao phía Bắc và đời sống thành thị đầy biến động sau năm 1975. Xuyên suốt các tác phẩm của ông là triết lý về tình người, tính người và sự hồn nhiên. Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả ngoại hình nhân vật, Ma Văn Kháng còn đi sâu vào “tướng hình” để thể hiện tính cách, bởi ông tin rằng “cái tính thường lộ ra ở cái tướng”, nhất là ở những kẻ có tâm địa xấu xa. “Dòng đời”, “mạch sống” chính là những gì Ma Văn Kháng tâm huyết khai thác và khắc họa trong những trang viết của mình. Ông còn có khuynh hướng mở rộng các thành phần mạch trần thuật, đan cài nhuần nhuyễn văn nói vào văn viết, tạo nên một giọng điệu gần gũi, giàu sức sống. “Vùng Biên Ải” là một trong mười tác phẩm được NXB Công an Nhân dân phối hợp với công ty Văn hoá Phương Nam tuyển chọn xuất bản trong tuyển tập Ma Văn Kháng. Mời bạn đọc đón đọc.
