“Yến Hội” và “Phaedrus”, hai tác phẩm kinh điển của triết gia Hy Lạp cổ đại Plato, mở ra cánh cửa dẫn vào thế giới tư tưởng sâu sắc về tình yêu, tri thức và nghệ thuật truyền đạt. Được viết dưới dạng đối thoại, một hình thức đặc trưng trong các tác phẩm của Plato, cả hai tác phẩm đều mang đậm dấu ấn triết học của ông, khơi gợi những suy tư vượt thời gian.
Trong “Yến Hội”, bối cảnh là một buổi tiệc xa hoa của quý tộc Agathon tại Athens, cuộc trò chuyện giữa Socrates và các chàng trai trẻ xoay quanh bản chất của tình yêu. Không đơn thuần là cảm xúc lãng mạn, tình yêu trong cái nhìn của Socrates vượt lên trên những ham muốn tầm thường, hướng đến sự khao khát cái đẹp tuyệt đối, sự hiểu biết và tri thức. Plato, thông qua lời thoại của Socrates, chỉ ra rằng con đường dẫn đến tri thức đích thực mới là con đường đáng theo đuổi.
“Phaedrus” lại đưa người đọc đến một khung cảnh khác, một buổi dạo chơi bên ngoài thành Athens giữa Socrates và Phaedrus. Cuộc đối thoại của họ xoay quanh nghệ thuật hùng biện, khởi nguồn từ bài viết của Lysias về tình yêu. Socrates không chỉ phê phán cách diễn đạt của Lysias mà còn đưa ra những phân tích sắc bén về bản chất của lý trí, sự hiểu biết và mối liên hệ giữa chúng với tình yêu. Thông qua hai bài phát biểu của Socrates, Plato đào sâu vào thế giới nội tâm con người, khẳng định vai trò tối thượng của lý trí và tri thức.
Điểm chung xuyên suốt cả hai tác phẩm là quan điểm triết học của Plato về sự ưu việt của tri thức so với cảm xúc và ham muốn. Tri thức, theo Plato, là điều vĩnh hằng và cao quý, trong khi tình yêu, nếu chỉ dừng lại ở mức độ ham muốn vật chất, sẽ không bền vững. Đồng thời, Plato cũng thể hiện sự hoài nghi đối với văn chương và nghệ thuật như một phương tiện truyền đạt tri thức, ông đề cao phương pháp đối thoại – sự giao thoa giữa hỏi và đáp – như cách thức hiệu quả nhất để tiếp cận tri thức một cách chính xác và sâu sắc.
“Yến Hội” và “Phaedrus” không chỉ là những tác phẩm triết học quan trọng mà còn được xem là những kiệt tác văn chương của Plato. Vượt qua thử thách của thời gian, những tư tưởng mà Plato truyền tải vẫn còn nguyên giá trị, tiếp tục khơi gợi những cuộc tranh luận và suy tư về những vấn đề căn bản của triết học, mời gọi bạn đọc khám phá và chiêm nghiệm. Hãy cùng bước vào thế giới tư tưởng của Plato, để tìm kiếm những câu trả lời cho riêng mình về tình yêu, tri thức và cuộc sống.
